Wpływ zdrowego odżywiania na nasze zdrowie i kondycje fizyczną nie budzi niczyich wątpliwości. Aktualnie dysponujemy dużą wiedzą na temat chorób dietozależnych. Jako psycholog od jakiegoś czasu zastanawiałam się, czy nasza dieta może mieć bezpośredni wpływ na nasze zdrowie psychiczne. A jeśli tak, to jak to się dokonuje?
Jednym z obszarów bezpośredniego wpływu diety na naszą kondycję psychiczną jest wiedza na temat neurotransmiterów. Owe neuroprzekaźniki odpowiedzialne są za przekazywanie impulsów nerwowych. Mówiąc prosto są to związki chemiczne, które przenoszą sygnały między neuronami poprzez synapsy. Dzięki nim następuje zamiana sygnału elektrycznego w sygnał chemiczny między komórkami nerwowymi. Okazuje się, że synteza oraz uwalnianie tych neurotransmiterów jest uwarunkowane składnikami diety.
Dotychczas odkryto około 50 rodzajów neuroprzekaźników. Jak udowodniono, nieprawidłowe wydzielanie niektórych z nich, jest przyczyną pojawiania się dysfunkcji w obszarze zdrowia psychicznego. Zaburzenia depresyjne, które coraz częściej dotykają także młodych ludzi, są związane z niedoborami serotoniny, noradrenaliny oraz dopaminy.
Jakie składniki diety mają znaczącą rolę w syntezie neurotransmiterów? Przedstawione w artykule Zuzanny Goluch-Koniuszy i Joanny Fugiel Rola składników diety w syntezie wybranych neurotransmiterów opublikowanym w czasopiśmie naukowym „Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych” wskazują na szczególną rolę: ilości i rodzaju spożytego białka, które jest dla nas źródłem aminokwasów; węglowodanów; kwasów tłuszczowych; witamin (B1, B6, B9, B12, C, E); składników mineralnych (Ca, Na, K, Mg, Fe, Mn, Zn, J) i choliny.
Zastanawiając się nad wpływem diety na naszą kondycję psychiczną, warto wspomnieć także, o znaczeniu dla naszego organizmu krótkołańcuchowego kwasu tłuszczowego – kwasu masłowego. Jego właściwości dobroczynne dla organizmu są bardzo szerokie. Oprócz działania przeciwzapalnego, przeciwnowotworowego, pozytywnego wpływu na odporność organizmu, udowodniono jego pozytywny wpływ na nasz układ nerwowy. Możemy znaleźć go w pewnych ilościach w produktach mlecznych (najwięcej w maśle). Jego synteza jednak następuje głównie w jelicie grubym, dzięki występowaniu kultur bakterii (m. in. clostridum leptum, roseburia spp.,faecalibacterium prausnitzii i coprococcus spp.). Jak zatem pozytywnie zadbać o zdrowie naszych jelit? Korzystne będzie dla nas wprowadzenie do naszej diety produktów mlecznych fermentowanych, produktów bogatych w błonnik oraz wszelkich kiszonek. Jako ciekawostkę warto wspomnieć o skrobi opornej występującej w niektórych pokarmach, która jest naturalnym prebiotykiem, a ponieważ jest nietrawiona przez nasze enzymy, jest dodatkowym źródłem błonnika. Dobrym jej źródłem są zimne produkty węglowodanowe: zimny ryż, makaron, kasza, ziemniaki, niedojrzałe banany czy na przykład czerstwy chleb.
Mam nadzieję, że ta krótka refleksja, którą tutaj poczyniłam na temat wpływu naszego odżywiania na funkcjonowanie naszego układu nerwowego będzie dla nas źródłem dodatkowej motywacji do refleksji nad swoim stylem życia i dokonywania zmian w tym obszarze. Na początek warto zacząć od regularności przyjmowanych posiłków oraz ich różnorodności, by później także skoncentrować się na jakości tego co spożywamy. Dieta na pewno nie jest jedynym czynnikiem, który determinuje nasze zdrowie psychiczne, ale prawdopodobnie jest czynnikiem chroniącym nas w trudnych kryzysowych sytuacjach, poprzez wzmocnienie naszego organizmu na poziomie biochemicznym.
Opracowała Justyna Nowak
Bibliografia:
-
Zuzanna Goluch-Koniuszy i Joanna Fugiel Rola składników diety w syntezie wybranych neurotransmiterów, Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych, Tom 65 2016, nr 4 (313), str. 523–534
-
Jan Gawęcki Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu.
Pomocne linki: